Ciała ketonowe - ketony - beta hydroksymaślan
Podstawowe znaczenie w diagnostyce cukrzycy mają prawidłowo
zebrane wywiady. Rozpoznanie cukrzycy u dziecka nie sprawia zwykle
większych trudności, jeżeli stwierdza się:
charakterystyczne objawy
kliniczne,
glukozurię zwłaszcza z
towarzyszącą jej ketonurią,
hiperglikemię >7 mmol/l na czczo i >11 mmol/l o
dowolnej porze doby.
Test doustnego obciążenia glukozą powinno się wykonywać jedynie w
przypadkach wątpliwych. Objawy kliniczne zależą od
stopniazaawansowania zaburzeń metabolicznych.
Narastają
one w ciągu kilku lat, czasem kilkunastutygodni, okres ten może być
jednak bardzo krótki - zwłaszcza u najmłodszych dzieci - i w ciągu
2-3 dni dochodzi do kwasicy ketonowej. Należy zaznaczyć, że głównym
ketokwasem u niemowląt jest beta-hydroksymaślan i pomimo ciężkiej
ketozy można nie stwierdzić acetonu w moczu. U nastolatków zdarza
się natomiast przedłużona ewolucja choroby. Objawy kliniczne i
odchylenia w wynikach badań laboratoryjnych są niestałe, ich
nasilenie zmienia się, a kwasica ketonowa nie rozwija się przez
wiele miesięcy pomimo braku substytucji insulinowej.
Co to jest ketonuria?
Ketonuria - zwana także acetonurią lub
ketoacidurią - to stan, gdy w moczu pojawiają się ciała ketonowe. W
praktyce tym ketonem jest aceton, który dzięki charakterystycznemu
zapachowi jest łatwo wyczuwalny w moczu w przypadku znacznego jego
stężenia czemu dodatkowo towarzyszy podwyższenie stężenia ketonów we
krwi (tzw.ketonemia), która powoduje powstanie kwasicy metabolicznej
a sam aceton może być wyczuwany w powietrzu wydechowym.
Moment
pojawienia się ciał ketonowych w moczu jest ostateczną chwilą
podjęcia odpowiednich działań leczniczych. Dlatego też w
profilaktyce powinno stosować badanie krwi na obecność ciał
ketonowych a nie badania moczu, ponieważ ciała ketonowe najpierw
występują w krwi a później w moczu. Doskonałym glukometrem do
pomiaru ciał ketonowych (beta hydroksymaślan) jest analizator
CardioChek
standart lub CardioChek
Professional oraz paski do
pomiaru ciał ketonowych. Badanie wykonuje sięw ten sam sposób co
badanie glukozy a czas badania to niecała minuta.
Biochemicznie
do nadmiaru ketonów w organizmie dochodzi, gdy acetylokoenzym A nie
może zostać zutylizowany w cyklu Krebsa. Natomiast klinicznie do
nadmiaru produkcji ketonów dochodzi w 2 sytuacjach:
niemożności spalenia cukrów z
powodu niedoboru insuliny do czego dochodzi w niewyrównanej
cukrzycy
w przypadku nadmiernej betaoksydacji tłuszczów do czego
może doprowadzić głód
Dodatkowo należy pamiętać, że u około 15% osób ketonuria
występuje bez jakiejkolwiek przyczyny chorobowej. Inne rzadkie
przyczyny ketonurii to glikozuria nerkowa, glikogenozy, dieta z
niewielką zawartością węglowodanów lub dużą zawartością białka. Może
się również pojawiać przejściowo w przypadku wymiotów lub
gorączki.
Leczenie ketonurii jest objawowe tzn.
obowiązuje wyrównanie istniejących zaburzeń - wyrównanie poziomu
glukozy, zaburzeń gospodarki kwasowo-zasadowej i
wodno-elektrolitowej czy zapewnienie odpowiedniego bilansu
kalorycznego.
Dlaczego dochodzi do wystąpienia kwasicy
ketonowej?
W przypadku, gdywystąpi brak insuliny, jako alternatywne źródło
energii rozkładane są tłuszcze, a efektem ubocznym tego jest
nadmierne gromadzenie ketonów we krwi. Nadmiar ketonów we krwi jest
przyczyną kwasicy ketonowej. Organizm próbuje pozbyć się ich przez
intensywne wydalanie z moczem lub przez płuca - stąd jest wyczuwalny
zapach acetonu w oddechu. Aby wydalić jak najwięcej acetonu przez
płuca znacznie zwiększa się częstość oddychania.
Jeśli
osoba chora nie jest w stanie zrównoważyć traconych z moczem płynów
poprzez intensywne picie pojawia się odwodnienie. Gdy te wszystkie
objawy nie są odpowiednio leczone, dosyć szybko pojawiają się
zaburzenia świadomości, a następnie śpiączka. Kwasica ketonowa jest
stanem bezpośrednio zagrażającym życiu i musi być intensywnie
leczona przez dożylną podaż płynów i insuliny. Kwasica ketonowa
często rozwija się na początku cukrzycy jako świeże ujawnienie lub
już w trakcie choroby, jeśli insulina nie jest w ogóle podawana
przez 12-24 godziny. Może jednak także wystąpić, nawet, jeśli
insulina jest podawana w zwykłych dawkach, ale zapotrzebowanie na
insulinę nagle zwiększyło się np. w trakcie infekcji.
Co to są ciała ketonowe?
Głównym źródłem energi jest glukoza i każdy z nas potrzebuje jej
do życia. W przypadku kiedy organizm nie może jej wykorzystać,
czerpie energię z innego źródła - tkanki tłuszczowej.
Ciała
ketonowe to małe rozdrobnione cząstki tłuszczu, które w tej postaci
mogą zotać wykorzystane jako źródło energi.
Kiedy poziom ciał ketonowych wzrasta?
Ciała ketonowe są wykorzystywane przez każdego człowieka, jako
źródło energii. Przykład: rano gdy wstajemy a podczas snu nie jemy i
nie dostarczamy glukozy do organizmu, zaczynamy spalać ciała
ketonowe. Poziom glukozy we krwi jest wtedy niski, a ciał ketonowych
- lekko podwyższony.
Kiedy masz cukrzycę, wysoki poziom
glikemii i wysoki poziom ciał ketonowych mogą występować
jednocześnie. Aby przetransportować cząsteczki glukozy do mięśni i
mózgu, potrzebna jest insulina. Natomiast gdy poziom insuliny we
krwi nie jest wystarczający, organizm zaczyna zamieniać tłuszcz w
ciała ketonowe, aby wykorzystać go jako źródło energii. Niestety bez
odpowiedniego poziomu insuliny organizm, który potrzebuje źródła
energii, zwiększa przetwarzanie kwasów tłuszczowych, które
wykorzystuje do dostarczania energii mózgowi sercu i mięśniom. Ciała
ketonowe są produktem ubocznym tego procesu. Jeżeli jest to chwilowe
zdarzenie to nie prowadzi to do żadnych konsekwencji zdrowotnych.
Kiedy jednak niedobory insulity trwają dłuższy czas, jak w przypadku
cukrzycy, to dochodzi do zakwaszenia organizmu
Dlaczego wysoki poziom ciał ketonowych jest
niebezpieczny?
Pierwszym objawem podwyższonego poziomu ciał ketonowych jest
wzmożone pragnienie i oddawanie moczu, ponieważ organizm próbuje
wydalić nadmiar ciał ketonowych, a konkretnie jednego z nich -
acetonu, w moczu lub w wydychanym powietrzu. Możesz mieć mdłości,
być odwodniony, skóra stanie się sucha i pojawią się zaburzenia
wzroku. Wysoki poziom ciał ketonowych we krwi może prowadzić do
kwasicy ketonowej, której objawami są być bóle brzucha, utrata
przytomności, a nawet śpiączka cukrzycowa.
Jak zareagować w porę?
Jeśli masz glukometr CardioChek,możesz teraz skorzystać z
możliwości pomiaru poziomu ciał ketonowych we krwi we własnym domu.
Jest to pierwsze i jedyne na świecie urządzenie pozwalające na
pomiar poziomu stężenia glukozy i poziomu ciał ketonowych. Wystarczy
tylko zastosować odpowiednie paski testowe, i po 30 sekundach od
momentu badania otrzymasz wynik.
Teraz, kiedy glukometr
pokazuje wysokie stężenie poziomu glukozy we krwi, przy użyciu
pasków Ciała ketonowe - Ketone, można samemu sprawdzić, czy poziom
ciał ketonowych jest odpowiedni czy konieczna jest konsultacja
lekarska. Pozwala to na odpowiednio wczesną reakcję wtedy, gdy wynik
przekracza dozwolone normy i stwarza zagrożenie zdrowia i
życia.
Zapytaj swojego lekarza prowadzącego o paski
Ketone do glukometru CardioChek.
|